Op 1 juli 2024 is de Wet seksuele misdrijven in werking getreden. Deze wet vervangt een deel uit het wetboek van strafrecht dat heette “misdrijven tegen de zeden”.
Vanaf 1 juli 2024 is er sprake van een seksueel misdrijf als de verdachte seksuele handelingen verricht tegen de wil van het slachtoffer. Het grote verschil is dat er in geval van seksuele misdrijven niet meer bewezen hoeft te worden dat de verdachte door middel van geweld of een andere feitelijkheid of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid een ander heeft gedwongen seksuele handelingen te ondergaan.
Het wetboek maakt nu duidelijk onderscheid op basis van leeftijd van het slachtoffer. Zo is makkelijk te zien onder welke omstandigheden een feit strafbaar is en hoe dat gekwalificeerd moet worden.
Strafbare feiten die zijn gepleegd voor 1 juli 2024 zullen worden afgehandeld op basis van de oude wet. Het valt dus te verwachten dat er nog vele jaren uitspraken worden gedaan door rechters met toepassing van het oude wetboek van strafrecht zoals dat gold tot en met juni 2024.
De verwachtingen met betrekking tot de toepassing van dit nieuwe wetboek zijn hooggespannen. Het nieuwe wetboek lost echter niet de capaciteitsproblemen in de hele keten (van politie tot en met de rechters) op en dus ook niet de enorme achterstanden die op dit moment bestaan.
Ontbrekende wil
Zoals gezegd is nu strafbaar seksuele handelingen te verrichten tegen de kenbare wil of als vermoed wordt dat de wil van het slachtoffer tot die seksuele handelingen ontbreekt. In art. 244 Sr is uitgelegd dat in ieder geval de wil ontbreekt bij een slachtoffer als deze in een staat van bewusteloosheid, verminderd bewustzijn of lichamelijke onmacht verkeert of een zodanige psychische stoornis, psychogeriatrische aandoening of verstandelijke handicap heeft dat deze niet of onvolkomen in staat is een wil te bepalen of kenbaar te maken omtrent de seksuele handelingen of daartegen weerstand te bieden.
aanranding
Als de verdachte een ernstige reden had te vermoeden dat de wil tot die seksuele handelingen bij het slachtoffer ontbrak, is er sprake van schuldaanranding (art. 204 Sr). Als de verdacht wist dat de wil tot die seksuele handelingen ontbrak bij het slachtoffer is er sprake van opzetaanranding (art. 241 lid 1 Sr). Als die handelingen gepaard gingen met of voorafgegaan werden met of gevolgd door dwang, geweld of bedreiging, spreekt het wetboek nu van gekwalificeerde opzetaanranding in art. 241 lid 2 Sr.
Verkrachting
Van verkrachting wordt gesproken als er sprake is van seksueel binnendringen tegen de wil van het slachtoffer. Ook bij dit delict wordt het onderscheid gemaakt tussen de schuld- en de opzetvariant. Wordt er dwang, geweld of bedreiging gebruikt dan spreekt het wetboek van gekwalificeerde opzetverkrachting (art. 243 lid 2 Sr).
Aanranding en verkrachting van een 16- tot 18-jarig kind
Onder bepaalde omstandigheden is het strafbaar seksuele handelingen te verrichten met een kind tussen 16 en 18 jaar. Als die seksuele handelingen worden verricht (kort gezegd) onder dwang, geweld of bedreiging, dan schiet de straf omhoog.
Aanranding en verkrachting van een 12- tot 16-jarig kind
Het verrichten van seksuele handelingen met een kind tussen de 12 en 16 jaar is strafbaar, tenzij die handelingen worden verricht door een leeftijdsgenoot in een gelijkwaardige situatie als het slachtoffer. Gekwalificeerde aanranding en verkrachting van een kind in deze leeftijdscategorie is onder alle omstandigheden strafbaar, dus als er sprake is van dwang, geweld of bedreiging.
Aanranding en verkrachting van een kind jonger dan 12 jaar
Als er seksuele handelingen werden verricht met een slachtoffer jonger dan 12 jaar, is er altijd sprake van aanranding of gekwalificeerde aanranding respectievelijk (als er mede sprake was van seksueel binnendringen) verkrachting of gekwalificeerde verkrachting.
Nieuwe strafbare feiten: sexchatting en straatintimidatie
Met de invoering van dit wetboek is in art. 251 lid 1 sub a Sr strafbaar geworden het misdrijf sexchatting (seksuele benadering van kinderen beneden de 16 jaar (of iemand die zich als zodanig voordoet). Ook nieuw opgenomen in het wetboek is in art. 429ter Sr: straatintimidatie of seksuele intimidatie.
Met de invoering van dit nieuwe wetboek zijn er ook een flink aantal nieuwe richtlijnen van het OM in werking getreden.
Voor wie verder wil lezen:
- Wetsvoorstel seksuele misdrijven
- Memorie van toelichting seksuele misdrijven (tekst en uitleg door de wetgever)
- OM-aanwijzing seksuele misdrijven
- OM-richtlijn aanranding
- OM-richtlijn aanstootgevend gedrag
- OM-richtlijn strafvordering kinderporno
- OM-richtlijn voor strafvordering seksueel misbruik van minderjarigen
- OM-richtlijn verkrachting
- De (te downloaden) transponeringstabel(van oud naar nieuw wetboek van Strafrecht)
Meer weten? Hulp nodig?
Wilt u meer weten? Bent u slachtoffer of verdachte in een zaak? Neem contact op met mr Regter Strafadvocaat. Mr Regter staat bij de Raad voor Rechtsbijstand inschreven als slachtofferadvocaat en is dus bevoegd slachtoffers in ernstige geweld- en zedenzaken kosteloos bij te staan.
Mr Regter treedt zowel voor verdachten als slachtoffers in dit soort zaken op. Hij kent beide kanten van medaille goed en kan u daarom goed adviseren. De contactgegevens vindt u op advocaatregter.nl.