Encrochat

De politie heeft in samenwerking met Frankrijk en Europese opsporingsinstanties de provider Encrochat gehackt in het onderzoek 26Lemont. Dat onderzoek zag op het bedrijf Encrochat. Dat bedrijf bood telefoontoestellen aan waarmee met speciale software op een beveiligde manier gecommuniceerd kon worden tussen gebruikers. De abonnementsprijzen waren hoog. Het bedrijf had de naam dat de apparatuur onkraakbaar was en dus niet te lezen was voor anderen dan de gebruikers.

militair geheim

Op welke manier precies de hack bij Encrochat is gezet is niet bekend gemaakt. De Fransen hebben het tot militair geheim bestempeld en willen dus niets prijsgeven over de wijze waarop de onkraakbare communicatiedienst toch gekraakt is.

informatie gedeeld met opsporingsdiensten

Uit het onderzoek tegen Encrochat kwam over de gebruikers een heleboel informatie naar voren. Die informatie (lees: communicatie tussen gebruikers) is door de Fransen gedeeld met opsporingsdiensten in andere landen.

rol Nederland lijkt groter dan met wil laten weten

In veel strafzaken proberen advocaten er een vinger achter te krijgen op welke manier en op grond van welke bevoegdheden precies is overgegaan tot het hacken van Encrochat en op basis waarvan tot het delen van de informatie over gebruikers van Encrochat aan andere opsporingsdiensten is overgegaan. Het lijkt er op dat de Nederlandse opsporingsdiensten hun rol in de hack kleiner willen laten lijken dan die in werkelijkheid was.

sleepnet

Advocaten maken zich druk om de hack op Encrochat omdat er geen bevoegdheid is om met een soort sleepnet álle communicatie van burgers en bedrijven binnen te halen en te doorzoeken.

bijna 100 uitspraken

Inmiddels zijn er bijna 100 uitspraken gepubliceerd over zaken waarin Encrochat-communicatie een rol heeft gespeeld. Uit die uitspraken blijkt dat de verweren van de verdediging door de rechtbanken vaak terzijde wordt geschoven met twee argumenten:  1) wij moeten er van uitgaan dat wat de Fransen hebben gedaan, rechtmatig is (het vertrouwensbeginsel) en 2) wat er ook is gebeurd in het onderzoek tegen het bedrijf (de verdachte) Encrochat, het is niet gebeurd in het vooronderzoek tegen de verdachte die nu voor het hekje staat en dus kan hij niet piepen over eventuele onrechtmatigheid in het onderzoek tegen hem.

gedegen onderzoek nodig

Volgens advocaten is het onderzoek naar Encrochat nooit het primaire doel geweest, maar ging het er om de communicatie tussen de gebruikers van Encrochat toch te kunnen meelezen, zodat op basis van die communicatie criminelen gevangen konden worden. De Nederlandse opsporingsdiensten lijken zich te verschuilen achter de Fransen, zodat de manier waarop de hack is gezet en de precieze rol van Nederlandse opsporingsdiensten niet bekend zal worden. Het is van belang dat goed duidelijk wordt wat er precies is gebeurd en op basis van welke bevoegdheden de onderzoeken zijn ingezet. Immers, als een overheidsorgaan kan zich op basis van onze wet zich geen bevoegdheden toe-eigenen, die bevoegdheden kunnen alleen – bij of krachtens de wet – gegeven worden. Inmiddels is door een Duitse rechtbank al een vonnis gewezen, waarbij al het vergaarde bewijsmateriaal op basis van 26Lemont in de prullenbak gegooid, omdat volgens Duits recht het niet rechtmatig is om met een sleepnet álle communicatie van álle gebruikers binnen te halen en te doorzoeken.

overzicht uitspraken

Voor geïnteresseerde advocaten heb ik in een excel-overzicht een lijst van alle gepubliceerde zaken (op rechtspraak.nl) hier gepubliceerd. Onder bronvermelding mag die lijst gebruikt worden. De lijst is voorzien van een wachtwoord. Dat wachtwoord wordt alleen gedeeld met andere advocaten en kan worden opgevraagd via mijn email. Eventuele tips of aanvullingen zijn uiteraard van harte welkom. Ik probeer de lijst zo veel mogelijk up to date te houden.

 

mr K. Regter strafadvocaat

21-8-2021